To ( ) ή αλλιώς “Untitled” είναι ο τρίτος δίσκος των μοναδικών Sigur Ros, -εκ των- πρωτοπόρων της post rock μουσικής. Ενδεχομένως, το φυσιολογικό για τους Ισλανδούς, θα ήταν να επαναλάβουν τον ήδη ασυνήθιστο και πρωτοπόρο ήχο τους, πατώντας στο δρόμο που το, δεύτερο άλμπουμ, το υπέροχο Agaetis Byrjun άνοιξε. Άλλωστε την απίστευτη δύναμη και έμπνευση που έκλεινε μέσα του δύσκολα θα μπορούσαν να ξεπεράσουν. Τρία χρόνια μετά όμως κατάφεραν να διαψεύσουν και τον πιο αισιόδοξο από τους (ίσως όχι παρά πολλούς έως τότε) οπαδούς τους, γράφοντας ένα από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της εποχής μας, το ( ), εξελίσσοντας τον ήχο τους και λειτουργώντας με ακόμα περισσότερη πειραματική διάθεση. Ίσως ένας λόγος της επιτυχίας να ήταν ότι κατάφεραν να βρουν ισορροπία σαν μπάντα, αφού στο άλμπουμ αυτό έχουμε και την πρώτη εμφάνιση του νέου ντράμερ που αντικατέστησε τον αρχικό Ágúst Ævar Gunnarsson. Έτσι, πλέον η σύνθεση του κουαρτέτου που από το 1999 μέχρι και το 2013 παρέμεινε ίδια, είναι: Jonsi (φωνητικά, κιθάρα), Holm (μπάσο), Sveinsson (synths και προγραμματισμός) και στα ντραμς ο Orri Páll Dýrason.
Το άλμπουμ αυτό είχε και ένα άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό. Ήταν το πρώτο που ηχογραφούσαν στο νέο, ιδιόκτητο, στούντιο τους, στα βουνά απέναντι από το Ρέικιαβικ. Συγκεκριμένα το στούντιο Sundlaugin βρίσκεται έξω από την πόλη Mosfellsbær, λίγα χιλιόμετρα έξω από την πρωτεύουσα, στο χώρο όπου παλαιότερα υπήρχε μια πισίνα. Οι Sigur Ros αγόρασαν το χώρο και τον ανακατασκεύασαν, μετατρέποντας τον το 2000 σε ένα σύγχρονο στούντιο, δίπλα σε ποτάμι (για την ακρίβεια πάνω σε ποτάμι) και μέσα σε πυκνό δάσος. Μπορείτε να φανταστείτε ιδανικότερο περιβάλλον εργασίας; Οι ίδιοι λένε μάλιστα πως εξαιτίας του βάθους που έχει ο χώρος λόγω της προηγούμενης χρήσης του, η ακουστική και ο ήχος που «δίνει» είναι μοναδικός.
Το πρώτο-ολοκληρωμένο- δείγμα ήταν το ( ) που σίγουρα επιβεβαίωσε τα λεγόμενα τους, η παραγωγή και η μίξη δε, έγινε και πάλι από τον μύθο του είδους, Κen Thomas (Bowie, Queen, Buzzcocks, Wire).
To ( ) δεν έχει τίτλο μα απλώς δυο παρενθέσεις που κοιτάνε η μια την άλλη. Καθιερώθηκε να λέγεται Το Ανώνυμο ή Οι Δυο Παρενθέσεις. Είναι ένα μεθυστικό κοκτέιλ χειμωνιάτικης ατμόσφαιρας, ρυθμών που παραπέμπουν σε παγετώνες και απόκοσμα τοπία, εμπλουτισμένο με αγγελικές αλλά και «ζοφερές» μελωδίες. Ένα νευρώδες αλλά και υπόκωφο αποτέλεσμα που παραπέμπει στις πρώιμες δουλειές του Eno συνδυασμένο ενδεχομένως με τους πειραματισμούς των Radiohead. Χωρίς τίτλο είναι και τα τραγούδια, που τιτλοφορούνται “Ανώνυμο1”(#untitled1), “Ανώνυμο2” και ούτω καθ’εξής. Η επιλογή του να μην υπάρχουν ονόματα και τίτλοι ήταν ταιριαστή καθ’ότι νοήματα δεν υπήρχαν ακριβώς επειδή η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε σε όλα τα τραγούδια ήταν η σύλληψη του Jonsi, η Hopelandic. Χρησιμοποιεί τη φωνή του ως ένα ακόμα όργανο, συμπληρώνοντας και συνοδεύοντας τη μουσική. Έτσι, η φαντασία του ακροατή αφέθηκε ελεύθερη να πλάσει εικόνες και νοήματα όσο ακούγε το κάθε κομμάτι. Βέβαια στην πορεία δόθηκαν κάποιοι εναλλακτικοί τίτλοι στα κομμάτια, πιο πολύ για πρακτικούς λόγους.
Οι περισσότερες από τις συνθέσεις του δίσκου ξεκίνησαν από αυτοσχεδιασμούς της μπάντας σε διάφορα live. Ήταν πολύ μεγαλύτερα σε διάρκεια, έτσι η δουλειά που έγινε στο στούντιο περιελάμβανε εκτός των άλλων και προσπάθεια να μείνει σε κάθε κομμάτι αυτό που πραγματικά χρειαζόταν, περιορίζοντας όσο το δυνατόν την έκταση τους. Παράλληλα στους μουσικούς που θα ηχογραφούσαν τα έγχορδα, το κουαρτέτο των φίλων τους Αmiina, δε δόθηκαν παρτιτούρες αλλά τους ζητήθηκε να αυτοσχεδιάσουν.
Ξεκίνημα με το #1 που είναι ο ορισμός του πώς μπορεί το απλό να είναι συνάμα τόσο περιεκτικό και γεμάτο συναίσθημα. Ένα κομμάτι που βάζεις τα κλάματα χωρίς να ξέρεις το γιατί...! Αυτοί είναι οι απίθανοι Sigur Ros. Το #2 σε κάνει να απορείς πώς είναι δυνατόν να έχει γραφτεί τέτοια σύνθεση από ανθρώπους, σύντομα όμως ξυπνάς και συνειδητοποιείς ότι οι Sigur Ros είναι ξωτικά. Το #3 κατακλύζεται από μια μεθυστική, επαναλαμβανόμενη μελωδία στο πιάνο που διαρκώς εμπλουτίζεται από νότες και ήχους, σε μία από τις καλύτερες ενορχηστρώσεις τους. Στο #4 δοκιμάζουν να βρουν -και φτάνουν- τα όρια της υποβλητικότητας και της τελειότητας. Στο κομμάτι #5 δόθηκε το όνομα του καταρράκτη Álafoss που υπάρχει κοντά στην περιοχή που βρίσκεται το στούντιο και πρόκειται για ένα από τα πιο γλυκά μα και θλιβερά κομμάτια που έχω ακούσει. Το #6 μοιάζει να θέλει να συνεχίσει στο ίδιο αργόσυρτο ύφος όμως προς το τέλος του κομματιού μια όμορφη μελωδία ανοίγει το δρόμο προς το ξέσπασμα σε εντονότερους ρυθμούς.
Λίγο πριν το τέλος του αριστουργήματος που λέγεται ( ), οι Sigur Ros αποφάσισαν να μας δώσουν το #7 το οποίο ονομάστηκε και Τhe Death Song. Εγώ θα το έλεγα καλύτερα “the patience song” γιατί στη 12λεπτη διάρκεια του υπάρχουν στιγμές που δεν ακούγεται σχεδόν τίποτα, δοκιμάζοντας την υπομονή των -μη οπαδών- ακροατών τους και αυξάνοντας την ανυπομονησία των οπαδών τους. Φυσικά είναι μία μαγεία, κάθε ένα από τα δευτερόλεπτα του κομματιού. Τέλος, το #8 είναι ένα από τα συγκλονιστικότερα και πλέον ανατριχιαστικά τραγούδια που έχουν γραφτεί. Τα λόγια είναι περιττά...
Αν και έκανα μεγάλη προσπάθεια να επιλέξω δυο τραγούδια για να προτείνω, μου ήταν σχεδόν αδύνατο. Σίγουρα όμως το #8 είναι το απόλυτο αριστούργημα τους και αυτό που όλοι περιμένουν να ακούσουν στα encore των συναυλιών τους, άλλωστε του δόθηκε και το χαρακτηριστικό όνομα “The Pop Song”. Η παρακολούθηση της live εκτέλεσης του κομματιού είναι ο ορισμός αυτού που λέμε «εμπειρία ζωής». Αν και νομίζω πως αυτό ισχύει για οτιδήποτε σχετίζεται με αυτή τη μαγική μπάντα…
#2 τραγούδια που θα ομορφύνουν τη ζωή σας: #8 (The Pop song), #7 (The Death Song).
photos:v_era(Photos from "Sigur Rós: Med Sud í Eyrum VID Spilum Endalaust"Album Deluxe Edition, were used as background)
