Για να είμαι ειλικρινής, δεν πίστευα ποτέ ότι θα έφτανε αυτή η μέρα. Αυτή, που επιτέλους, μετά από δίκες, υπονοούμενα, μισόλογα, παρερμηνείες, ψευτοδηλώσεις, ψίθυρους, χασκογελάκια, κρυπτογραφήματα και άλλα περίεργα, ακούσαμε το πρώτο κομμάτι από το νέο δίσκο των Tool, είδαμε τα πρώτα δείγματα από το artwork του και εν τέλει είχαμε στα χέρια μας ολόκληρο το καινούριο άλμπουμ. Πρέπει να άλλαξα 3-4...μόνιμες κατοικίες, καμία-δυο δουλειές και πέντε-έξι…πολιτικά κόμματα στο μεσοδιάστημα από τις αρχικές φήμες για νέο δίσκο μέχρι τη μέρα της κυκλοφορίας. Το μόνο σταθερό, όλο αυτό τον καιρό, ήταν η αγάπη για το έργο των Tool, η αδημονία για την άφιξη νέου υλικού και η πίστη ότι τελικά θα τα κατάφερναν! Το σημαντικό πλέον είναι ότι το Fear Inoculum, o διάδοχος του 10.000 Days, είναι εδώ.
Και για να πάμε άμεσα στο ψητό: O δίσκος είναι τρομερός. Τ Ρ Ο- Μ Ε- Ρ Ο Σ! Δεν ξέρω αν είναι ο καλύτερος τους ή αν πλησιάζει έστω κάποιον, αυτό μόνο η ιστορία θα το δείξει και το στίγμα που αυτό θα αφήσει μετά από πολλές ακροάσεις. Άλλωστε, μιλάμε για κάτι (σχετικά) υποκειμενικό, αφού σίγουρα αν ρωτήσεις πέντε fans να σου πουν ποια θεωρούν την καλύτερη κυκλοφορία μέχρι σήμερα, θα λάβεις το λιγότερο τρεις διαφορετικές απαντήσεις. Θεωρώ πάντως πως προ πολλού έχουν στογγυλοκάτσει στο σαλόνι με την παρέα των μεγάλων (Led Zeppelin, Pink Floyd, Black Sabbath και λίγοι ακόμα) της ιστορίας του rock’n’roll, και το Fear Inoculum είναι απλώς το επιστέγασμα.
Δεν είμαι σε αυτούς που είπαν, σκέφτηκαν ή θα γράψουν την ατάκα: “μετά από δεκατρία χρόνια αναμονής” που ακούγεται συνήθως απ’όσους απογοητευτήκαν από τον δίσκο και συνεχίζουν με το “…ακούμε….αυτό;”. Κοινώς, δεν αξιολογώ, δεν αντιμετωπίζω τον δίσκο με κριτήριο τα χρόνια απόστασης από τον προηγούμενο. Άλλωστε, κάνεις δε μας λέει ότι τα τραγούδια του (σε πρωτόλεια έστω μορφή, χωρίς το τελικό editing) δε γράφτηκαν πριν 2, 5, 6 ή και 10 χρόνια. Ο FI λοιπόν αντιμετωπίζεται απλώς σαν μία νέα κυκλοφορία των Tool, του μεγαλύτερου συγκροτήματος του πλανήτη δηλαδή.
Πολλοί είπαν και έγραψαν ότι οι Tool στο συγκεκριμένο LP επαναλαμβάνονται. Να πούμε στο σημείο αυτό ότι η συγκεκριμένη μπάντα όρισε -εν πολλοίς- ένα νέο είδος μουσικής. Είχε πλάκα πίσω στο 1996 όταν έσκαγε σα βόμβα το Aenima (ή ακόμα και νωρίτερα με το Undertow), που τα δισκάδικα και οι κριτικοί είχαν χάσει τη μπάλα μη ξέροντας που να το κατατάξουν. Το έβλεπες στο metal, το συναντούσες στα alternative, μέχρι και σε εκείνο το άθλιο έκτρωμα που λεγόταν nu-metal το πετύχαινες. Φυσικά, κάτι -περίπου- αντίστοιχο συνέβη και στις επόμενες κυκλοφορίες τους. Ο λόγος απλός: Ήταν κάτι εντελώς καινούριο, ήταν ο ήχος των Tool, που έχαιρε της αποδοχής από οπαδούς όλων των μουσικών ειδών και που δεν έμπαινε κάτω από ταμπέλες. Πάντως, όσο άκουγα στο δίσκο κάποιο γνώριμο ήχο, συνειδητοποιούσα ότι ποτέ δε μου θύμισαν κάτι άλλο, κάποια άλλη μπάντα. Αν έφερναν στο μυαλό κάτι, έστω και εκ του μακρόθεν, ήταν μόνο κάτι δικό τους. Κατά την άποψή μου λοιπόν, ακόμα και αν κάπου επαναλαμβάνονται (δεκτό σε κάποιο βαθμό), το κάνουν σε «πίστα» που έφτιαξαν οι ίδιοι, σε είδος που αυτοί όρισαν.

Σε όσους τώρα, περίμεναν να ακούσουν κάτι εντελώς νέο μέσα στο FI, όπως αυτό που έδωσαν με το Aenima ας πούμε 23 χρόνια πριν, θα ήθελα να απευθύνω το ερώτημα: “Πόσα συγκροτήματα ή μουσικούς άνω των 50 γνωρίζετε που να γράφουν κάτι τελείως νέο και πρωτοποριακό;”. Κακά τα ψέματα, ρηξικέλευθος δεν είναι εύκολο να γίνεις στα 55 σου, δεν είναι φυσιολογικό άλλωστε, και ας είναι επιθυμητό. Αν θέλετε κάτι εντελώς καινούριο, καλό είναι να το ψάξετε στα νεότερα συγκροτήματα, ίσως εκεί να το βρείτε (πολύ αισιόδοξος δεν είμαι πάντως…).
Μετά από αυτόν τον τεράστιο -κάτι σαν-πρόλογο, τη γενική αναφορά πιο σωστά, που για εμένα είναι η ουσία του όλου θέματος, ας περάσουμε και σε ορισμένες λεπτομέρειες και σκέψεις επί των συνθέσεων. Κάποια πράγματα που σκεφτόμουν κατά τις 456 ακροάσεις που έκανα πριν γραφτούν αυτές οι γραμμές. Όπως είπα και παραπάνω, ο δίσκος μεταλλάσσεται καθώς τον ακούς, κάθε ακρόαση δίνει νέα προοπτική και ταυτότητα στα κομμάτια. Κάτι που βέβαια συνέβαινε με όλους τους δίσκους τους, από το Aenima και μετά. Έτσι, φοβάμαι πως όσα γράψω τώρα, θα είναι λίγα σε σχέση με αυτά που θα έχω αποκομίσει από το δίσκο, ένα χρόνο μετά.
Ένα χαρακτηριστικό της λίστας τραγουδιών σε δίσκο των Tool είναι τα πολλά μικρά κομμάτια/γέφυρες μεταξύ των κύριων συνθέσεων. Στο Aenima είχαμε πέντε (με κορυφαίο το Message to Harry Manback) και άλλα τόσα -συνολικά- σε Lateralus, 10.000Days. Τους αρέσει να ενώνουν τα κομμάτια με περάσματα, άλλοτε μόνο ορχηστρικά άλλοτε όχι, ίσως για να δημιουργείται η αίσθηση της συνέχειας από τη μία ιστορία στην άλλη. Τέτοια υπάρχουν φυσικά και στη φετινή κυκλοφορία. Από αυτά ξεχωρίζω το εκπληκτικό Chocolate Chip Trip, μία από τις πλέον πρωτότυπες συλλήψεις των Tool, με σόλο που θυμίζει…μάθημα ντράμινγκ από τον Danny Carey! Ήταν το κομμάτι που μου έμεινε περισσότερο κατά την πρώτη ακρόαση, αυτό που ξαναπάτησα άμεσα play μόλις το πρωτοάκουσα. Δικαιωματικά λοιπόν αρχίζω την αναφορά μου στις συνθέσεις από αυτό.
Μίλησα παραπάνω για κάποιες επαναλήψεις, τις οποίες προσωπικά αντιμετωπίζω σαν “απλές” αναφορές στο παρελθόν, μία διάθεση ίσως να προκαλέσουν συνειρμούς με το μεγαλείο των προηγούμενων δίσκων. Τέτοιες συναντά κανείς σε διάφορες στιγμές κατά τη διάρκεια των 86 λεπτών, όπως σε κάμποσα κιθαριστικά riffs.
Όμως, εκτός από το Chocolate Chip Trip, δε μπορεί να μη διακρίνει κάποιος φρεσκάδα στο ομώνυμο και εναρκτήριο κομμάτι του δίσκου. Τα πρώτα του, δε, δευτερόλεπτα, “στοιχειώνουν” όλο το Fear Inoculum, και όσοι πήρατε στα χέρια σας την -αρχική- deluxe έκδοση καταλαβαίνετε απόλυτα τι εννοώ.

Τo Pneuma, είναι το ΤΕΛΕΙΟ κομμάτι. Κάποιος -απογοητευμένος- έγραψε: «Πείτε μου ποιο από τα νέα κομμάτια θα στεκόταν ως κορυφαίο στο Lateralus;». Η απάντηση είναι απλή: “Pneuma”. Ασφαλώς δεν είμαι ο μόνος που σε κάποια σημεία του ακούω και λίγο…Schism, κάπου στριμωγμένο, αλλά τα είπαμε παραπάνω για τις επαναλήψεις τους. Αν κάτι ίσως άλλαζα, είναι η μεγάλη διάρκεια του, αλλά τους έχουμε πετύχει σε λυσσαλέα prog διάθεση, τι να κάνουμε;
Το επόμενο αγαπημένο μου είναι το Culling Eyes. Μου φέρνει την ανατριχίλα και παράνοια του 10.000Days (Wings Pt.2) και αυτό αρκεί. “Psychopathy. Don’t You Dare Point That at Me”, λόγια που με θυμό βγαίνουν από το στόμα του Maynard και “μαυρίζουν” το κομμάτι. Παράλληλα, σα να ανιχνεύονται κάπου στο βάθος και λίγα στοιχεία από Perfect Circle (την άλλη μπάντα του Maynard), και πιο συγκεκριμένα από το λατρεμένο Noose. Παρεμπιπτόντως η φωνή και ο τρόπος που τραγουδά ο Maynard σε όλο το άλμπουμ έιναι όσο δυνατός και έντονος χρειάζεται, δεν υπερκαλύπτει τα κομμάτια χωρίς ομως να ξεχνα οτι η φωνή του ειναι πράγματι πρωταγωνιστής στο ηχόχρωμα των Tool.
Τα Invincible και Descending ενώ είναι εκπληκτικά, τα αδικεί λίγο το γεγονός ότι ήταν δύο κομμάτια που είχαν παιχτεί live από την μπάντα, με αποτέλεσμα να τα γνωρίζουμε (στο πολύ γενικό έστω, χωρίς την παραγωγή και το editing του δίσκου). Χάθηκε έτσι η επίδραση της πρώτης ακρόασης.
Στο πρώτο κυριαρχεί πάντως κατά την άποψή μου το “Warrior, struggling to remain relevant / consequential” σημείο των στίχων, που μοιάζει με τις σκέψεις του Maynard και της μπάντας σχετικά με το γεγονός ότι μεγαλώνουν, βλέπουν τη ζωή διαφορετικά, χρόνο με το χρόνο υπό νέο πρίσμα. Και όπως όλοι μας, προσπαθούν ταυτόχρονα να μένουν ακόλουθοι όσων πιστεύουν και πρεσβεύουν. Λέω εγώ τώρα τα δικά μου, βέβαια…! Απλές υποθέσεις είναι. Όσοι προσεγγίζουν τον ήχο των Tool, ερχόμενοι από την…metal πλευρά της μουσικής πάντως, είναι σίγουρο πως θα το εκτιμήσουν ιδιαίτερα (από τη μέση και μετά έστω), αφού βρίθει metal αναφορών, με riffs και drumming που σπάει κόκαλα! Για το Descending να πω απλώς ότι μου ακούγεται σαν το πλέον “Tool” κομμάτι του δίσκου, αυτό με τις περισσότερες εμφανείς και κρυφές αναφορές στο παρελθόν τους.
Για το τέλος , μας επιφυλάσσουν το μεγαλύτερο σε διάρκεια κομμάτι του δίσκου, το εκπληκτικό 7empest. Εδώ έχουμε και τις περισσότερες διακυμάνσεις και εναλλαγές από κάθε άλλη σύνθεση, πολλές μελωδικές στρώσεις που διαμορφώνουν το κομμάτι, με εναλλαγές χαλαρών στιγμών με ξαφνικές δόσεις έντασης. Ένταση που φτάνει στην κορύφωσή της με το καταπληκτικό, τεράστιο solo του κιθαρίστα Adam Jones, που αναμφισβήτητα κυριαρχεί στο τραγούδι.

Θα μπορούσα να γράφω επί μέρες για το Fear Inoculum. Όπως για μέρες, πλησιάζει δίμηνο, που το άλμπουμ είναι καρφωμένο στο cd player του αυτοκινήτου. Ναι, είμαι ο τρελός που κυκλοφορεί στους δρόμους της Αθήνας ακούγοντας το άλμπουμ δυνατά και με κλειστά παράθυρα για να το απολαμβάνω. Μάλλον όμως δεν είμαι ο μόνος, σας είδα και εσάς κάπου εκεί έξω να χοροπηδάτε στο τιμόνι. Ξέρω, δε γίνεται αλλιώς…
Κάθε φορά πάντως, που ξαναπατάω το play συνειδητοποιώ όλο και περισσότερο πως οι Tool δεν είχαν να αποδείξουν τίποτα απολύτως και σε κανέναν. Ούτε για τα 13 χρόνια που πέρασαν, ούτε για το αν “το’χουν” ακόμα, ούτε φυσικά για το αν θα ξαναφέρουν επανάσταση στη μουσική. Εκείνοι το ήξεραν καλά, οι φανατικοί τους επίσης, το έμαθαν όμως - μέσω του δίσκου που μας παρέδωσαν - και οι υπόλοιποι. Πάντα μακριά από στερεότυπα και δομές που η σύγχρονη δισκογραφία απαιτεί (singles, μικρότερη διάρκεια και πιο…φυσιολογική δομή τραγουδιών, κ.α). Με αυτό, όπως και με όλα τα ανωτέρω, δε λέω πως δεν κατανοώ ότι σε αρκετούς μπορεί να μην αρέσει το Fear Inoculum. Ακόμα όμως και αν συμβαίνει αυτό, καλό θα είναι να γίνεται για τους “σωστούς” λόγους.
Εγώ, θα συνεχίσω να τον ακούω και στις επόμενες 456 ακροάσεις είμαι σίγουρος ότι θα βρω νέα πράγματα, θα παρατηρήσω ήχους που δεν είχα προσέξει έως τώρα, λεπτομέρειες που μου ξέφυγαν. Θα γεννηθούν νέα συναισθήματα και ενδεχομένως να αναπροσαρμόσω προς τα πάνω το 9/10! Τέλος, θεωρώ ότι στο artwork του δίσκου (έργο -στο μεγαλύτερο μέρος- του Adam Jones) δε πρέπει απλώς να γίνει ειδική μνεία, αλλά να γραφτεί ξεχωριστό κείμενο. Κυριολεκτικά μου έπεσε το (Special Edition) CD από το χέρι από την έκπληξη που ένιωσα κατά το ξετύλιγμα. Για όσους δε το έχουν δει, δε κάνω παραπάνω περιγραφή για να μη χαλάσω την έκπληξη.
Το πόσο έλειψε πάντως αυτή η παρέα από τα μουσικά πράγματα, δεν περιγράφεται…!

* 2 τραγούδια που θα ομορφύνουν τη ζωή σας: Pneuma, Culling Eyes.
9/10

Photos: v_era