Από τη μέρα της ανακοίνωσης του tribute στον Leonard Cohen αισθάνθηκα συγκίνηση αλλά και ανυπομονησία. Ο θάνατος του τεράστιου μουσικού ήταν μεγάλη απώλεια για τη μουσική αλλά και για την ανθρωπότητα, καθ΄ότι «έφυγε» μια σημαντική προσωπικότητα, παγκόσμιας εμβέλειας. Έτσι, όσα θα διαβάσετε, γράφονται με μία δόση υποβόσκουσας θλίψης. Όμως, επειδή έγινε πολύ σημαντική και αξιόλογη δουλειά από τους συντελεστές, θεωρώ ότι κάποια πράγματα θα ήταν καλό να τα γράψω. Μαζί με αυτά, και μερικές, δικές μου, πολύ μικρές ενστάσεις.
Ο χώρος διεξαγωγής της συναυλίας, το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, ήταν από μόνο του ένα δέλεαρ. Το κτήριο, μετά και την ανακαίνιση, είναι καταπληκτικό και αποτελεί ορόσημο τόσο για την περιοχή όσο και για την Αθήνα γενικότερα. Το δε νέο μπιστρό στο φουαγιέ σε ταξιδεύει σε άλλη εποχή, σε μια ατμόσφαιρα τόσο ταιριαστή -ειν’ η αλήθεια- με τον Cohen. Άνετα μπορείς να τον οραματιστείς να κάθεται σ’ ένα από τα τραπέζια του και ν’ απολαμβάνει το ποτό του, έχοντας αφημένο πλάι του το καπέλο του...

Μετά από μικρή αναμονή, τα 3 κουδούνια χτύπησαν! Μπορεί να μην είχα την ευκαιρία να δω (και ακούσω) τον Cohen ζωντανά, τώρα όμως για πρώτη φορά θα μπορούσα να αισθανθώ την αύρα του στην ατμόσφαιρα. Στη σκηνή εμφανίστηκαν τρεις μουσικοί (Σεραφείμ Μπέλλος, τύμπανα - Γιώργος Δελλής, πλήκτρα - Άδωνις Γουλιέλμος) ενώ μετά από δευτερόλεπτα παρουσιάστηκαν μπροστά μας η Sugahspank! (γιορτάσαμε και τα γενέθλιά της, όλοι μαζί!), η Nalyssa Green και η Lou is. Για τις δύο πρώτες που γνώριζα, ήξερα πως είναι καταπληκτικές φωνές, έτσι έμενε να ακούσω και την Lou is, αν και κρίνοντας από την ποιότητα των άλλων δύο, μπορούσα να προβλέψω αυτό που τελικά άκουσα: Mία ακόμα θεσπέσια φωνή, που συμπλήρωνε εξαιρετικά τις υπόλοιπες!
Μου άρεσε πάρα πολύ το σκηνικό μέσα στο οποίο έγινε η παράσταση. Οι μουσικοί, οι τρεις ερμηνεύτριες και ένα stand μικροφώνου πάνω στον οποίο αναπαυόταν ένα καπέλο ήταν η απλή, λιτή εικόνα που ερχόταν από τη σκηνή. Παράλληλα, στο λευκό πανί πίσω από τη σκηνή έβλεπες χρώματα να αλλάζουν, ενώ -πολύ εύστοχα- μπορούσες να διαβάσεις κάποιους από τους στίχους της κάθε σύνθεσης.

Η βραδιά ξεκίνησε με την προβολή ενός video με τον Cohen. Ίσως αναγκαστώ να γράψω πολλές φορές τη λέξη «συγκίνηση», αλλά με το “καλημέρα” τα δάκρυα άρχισαν να τρέχουν! Αυτό, με υπόκρουση το 1000 Kisses Deep: “The ponies run, the girls are young, The odds are there to beat, You win a while and then it's done, Your little winning streak, And summoned now to deal, With your invincible defeat, You live your life as if it's real, A thousand kisses deep”.

Γρήγορα περάσαμε στο μουσικό μέρος. Το set νομίζω πως ήταν σωστό, κάλυψε σε μεγάλο βαθμό τα κομμάτια-σταθμούς της καριέρας του Cohen, αν και κακά τα ψέματα δεν είναι εφικτό να τα καλύψεις όλα σε 2 -περίπου- ώρες. Who by Fire, I’m your Man (σε αρκετά groovy εκτέλεση, με τη Nalyssa να παίζει το θερεμίν της και να γλυκαίνει τον ήχο), Everybody Knows, Take This Waltz. Συναρπαστικά κομμάτια, μαγικές στιγμές με όμορφες ερμηνείες. Ακούσαμε και το Τhe Future, με την εισαγωγή από την Lou is, για το πόσο προφητικός υπήρξε ο Leonard, σε κομμάτι που γράφτηκε το 1992. “There'll be the breaking of the ancient Western code, Your private life will suddenly explode, There'll be phantoms, there'll be fires on the road”.
Μετά το First We Take Manhattan (πιθανότατα το κομμάτι που κουνήθηκαν τα περισσότερα κεφάλια στο κοινό), ακούσαμε και το Bird On A Wire με τη συνοδεία μόνο μιας κιθάρας, μια σύνθεση που έγραψε ο Cohen όταν είχε πρωτοέρθει στην Ύδρα. Ακούσαμε και το So Long Marianne, που γράφτηκε για την Νορβηγίδα συγγραφέα, Marianne Ihler με την οποία διατηρούσε σχέση o Cohen πίσω στα 60’s, κομμάτι που μας πέρασε από μία ακόμα φάση της ζωής του.
Από τις πλέον καταπληκτικές εκτελέσεις, ήταν αυτή του You Want it Darker, ενώ ακολούθησε η προβολή ενός video όπου ο Cohen μιλούσε για τη γνωριμία του (ίσως και τον σύντομο δεσμό του) με την Janis Joplin, για την οποία έγραψε και το Chelsea Hotel2(1974). Αυτό ήταν και το ξενοδοχείο που ζούσε στη Νέα Υόρκη, όταν δεν βρισκόταν στο σπίτι του στο Μόντρεαλ ή στην Ύδρα.
Φυσικά και λίγο πριν το τέλος, δε θα μπορούσε να μην ακουστεί το Halleluiah, που από τις πολλές επανεκτελέσεις και διασκευές, λίγοι ίσως να γνώριζαν ότι είναι κομμάτι του Cohen, γραμμένο το 1984.
Lover, Lover, Lover (1974), επίσης ένα κομμάτι που έγινε γνωστό περισσότερο από τις επανεκτελέσεις του (με πιο γνωστή αυτή του Ian Mc Culloch των Echo and the Bunnymen)
Πρόκειται στην ουσία για έναν αντιπολεμικό ύμνο με στίχους όπως: “And may the spirit of this song / May it rise up pure and free. / May it be a shield for you / A shield against the enemy”. Aint No Cure for Love και Dance me to the End of Love για ένα άψογο, ταιριαστό τέλος σε μια βραδιά που δε θέλαμε να τελειώσει. Το κομμάτι άλλωστε είναι γραμμένο πάνω σε ελληνικό tempo (χασάπικο), οπότε πραγματικά δε θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερο τέλος!
Μερικές παρατηρήσεις, χωρίς να θέλω να μειώσω τη βραδιά. Καταρχάς, το έχω ξαναγράψει πως καθιστός δεν μπορώ να απολαύσω όπως θέλω μια συναυλία. Η μουσική δίνει ένταση, ρυθμό, θες να εκφραστείς μέσω της κίνησης. Έτσι, ενώ ο χώρος είναι πράγματι καταπληκτικός και ήταν όντως “αντάξιος” ενός Cohen, νομίζω πως γενικά είναι για άλλου τύπου θεάματα.
Θα ήθελα στη σκηνή να υπάρχει ένα παραπάνω όργανο, και συγκεκριμένα μου έλειψε πολύ ο ήχος ενός μπάσου, που θα έδινε το απαραίτητο βάθος στον ήχο. Άλλωστε η -συνήθως- σκοτεινή μουσική του Cohen, χαρακτηρίζεται σε μεγάλο βαθμό από το μπάσο. Το θέρεμιν, όμως, συχνά έπαιζε αυτό τον ρόλο.
Τέλος, αισθάνθηκα ότι σε κάποια κομμάτια ή πλάστιγγα του ύφους είχε φύγει από το folk και (soft) rock ύφος του Cohen και έγειρε προς το soul/funk/groovy. Το δέχομαι σαν άποψη, απλώς δε νομίζω ότι ταίριαξε απόλυτα σε όλα τα κομμάτια.

Συγχαρητήρια στη διοργάνωση και τους καλλιτέχνες για την εξαιρετική βραδιά, μας ταξίδεψαν μοναδικά στον υπέροχο, γλυκόπικρο κόσμο του Cohen! Θύμισαν σε πολλούς από εμάς ωραίες στιγμές του παρελθόντος αλλά έδωσαν έναυσμα και σε πολύ κόσμο να ψάξει ακόμα περισσότερο τη δισκογραφία του σπουδαίου αυτού καλλιτέχνη και ανθρώπου. Το γεγονός μάλιστα ότι παράλληλα με τη μουσική, μαθαίναμε και πράγματα για τη ζωή του ήταν εξαιρετικό, όσο και αν φεύγοντας η σκέψη ότι πλέον δεν είναι στη ζωή, μου προκάλεσε θλίψη…

Φωτογραφίες/video: v_era