Ένα ακόμα ταξίδι μας με πυξίδα τη μουσική έλαβε χώρα τον Αύγουστο, με τον κλήρο αυτή τη φορά να πέφτει στην Ιταλία και το TΟdays festival του Τορίνο. Η αλήθεια είναι πως η γειτονική χώρα είχε ξεφύγει από τις συναυλιακές εξορμήσεις μας (στο εξωτερικό) των τελευταίων 12 χρόνων, η εμφάνιση όμως των τρομερών Ιταλών Zu στην Αθήνα (Temple) το χειμώνα, μας έδωσε την αρχική ιδέα. Τη χαριστική βολή έδωσε το καταπληκτικό line up του TOdays που δεν άφηνε περιθώρια για άλλη σκέψη: Spiritualized, Ride, Cinematic Orchestra, Low, Jarvis, Deerhunter βασικά, μαζί με πολλά ακόμα ονόματα (κάποια εκ των οποίων δεν ξέραμε καν) έπλαθαν ένα μυθικό συναυλιακό σενάριο! Μπορεί τελικά να μην είδαμε όλα όσα θέλαμε, με την εξάντληση μας να είναι ο βασικός λόγος, όμως περάσαμε καταπληκτικά και παρακάτω δε θα χάσουμε ευκαιρία να το αναλύσουμε περισσότερο, πιθανότατα φλυαρώντας…
Το ταξίδι και η άφιξη στο festival
Η άφιξη μας στο Τορίνο, έγινε μέσω τραίνου από το Μιλάνο, που ήταν και ο πρώτος σταθμός του ταξιδιού (αργότερα θα υπάρξει και σχετικό Sliding Travelers για την πόλη). Έτσι, πήραμε μια γερή τζούρα από την μεγαλύτερη πόλη του Ιταλικού βορρά και ταυτόχρονα γεμίσαμε με μπόλικες εικόνες από το επαρχιακό κομμάτι που συνδέει τις δύο (αρκετά διαφορετικές μεταξύ τους) πόλεις.
Η μετάβαση (και κυρίως, η αποχώρηση) από το μέρος διεξαγωγής του TΟdays, ήταν λίγο περιπετειώδης. Όχι κάτι το ιδιαίτερο, αφού ευτυχώς μιλάμε για μέρος εντός της πόλης, απλώς η έλλειψη κάποιου μέσου σταθερής τροχιάς που να σε οδηγούσε εκεί, δημιούργησε μικρά θεματάκια. Ψάξε την κοντινή στάση μετρό, βρες ποιο λεωφορείο πρέπει να πάρεις, στάσεις, ώρες, εισιτήρια κ.ο.κ. Το site του festival ευτυχώς ενημέρωνε σχετικώς και επαρκώς, ενώ και στους δύο κεντρικούς σταθμούς του μετρό, υπήρχαν σημαίες κοντά στο σημείο από το οποίο ξεκινούσαν τα λεωφορεία που θα μας οδηγούσαν στο festival. Γενικώς, το TOdays είναι από τα γεγονότα της πόλης που αφήνουν το σημάδι τους σε αυτήν. Σε πολλά σημεία (στάσεις, μαγαζιά, bars κλπ) έβλεπες αφίσες και έμπαινες στο mood κατευθείαν. Κάτι τέτοιο είχαμε συναντήσει τόσο στο Sziget της Βουδαπέστης όσο και στο Off του Κατοβίτσε, σε αντίθεση με το Rock en Seine που ναι μεν είναι τεράστιο event, αλλά είναι τεράστια και η πόλη, οπότε περνάει μάλλον απαρατήρητο για τους μη σχετικούς.
Στην επιστροφή πάντως την πρώτη ημέρα, ελλείψει λεωφορείου, την πατήσαμε τρελά. Περπάτημα στο…πουθενά, οι 9,5/10 ταξιτζήδες στο Τορίνο ΔΕN σταματάνε με νεύμα (βελτιώσαμε το ποσοστό πάντως γιατί αν και πέρασαν μόλις έξι, ο έβδομος μάλλον είδε την απελπισία στο βλέμμα μας και σταμάτησε), αλλά τα καταφέραμε…!
Το festival
Τοποθεσία
Αρχικά να αναφέρουμε ότι το TOdays ήταν απλωμένο σε διάφορα σημεία της πόλης. Ομιλίες, εκδηλώσεις και άλλα όμορφα συνέβαιναν επί τρεις ημέρες (εμείς πήγαμε τις δύο), όμως κακά τα ψέματα πρέπει να ξέρεις τα κατατόπια και ίσως να έχεις και δικό σου μέσο για να μπορέσεις να κάνεις ένα πέρασμα απ’όλα. Τα…βασικά συναυλιακά γίνονταν σε δύο χώρους. Ένας ανοιχτός (sPAZIO211) στον οποίο παραβρεθήκαμε, και ένας κλειστός (ex Fabbrica Incet), σε σχετικά κοντινή απόσταση, τον οποίο δεν καταφέραμε να δούμε. Το έγραψα παραπάνω, αν δεν έχεις μέσο δεν είναι εύκολο να τα κάνεις όλα, ενώ επίσης και η ώρα εμφάνισης πχ. των Cinematic Orchestra ήταν λίγο απαγορευτική για τους κατακουρασμένους τουρίστες).
Εμείς επικεντρωθήκαμε σε όσα έγιναν στο sPAZIO211. Άλλωστε και τις δύο μέρες τα περισσότερα ονόματα που μας ενδιέφεραν εμφανίζονταν εκεί. Επίσης, κακά τα ψέματα, το καλοκαιράκι ο ανοιχτός χώρος σε «τραβάει» περισσότερο.
Χώρος – Παροχές
Το λεωφορείο σε αφήνει σε μία στάση πολύ κοντά στην κυρίως είσοδο του φεστιβάλ. Η πρώτη εικόνα είναι πολύ όμορφη καθ’ ότι το sPAZIO211 είναι ένας χώρος πλησίον του Parco Sempione, ενός πολύ μεγάλου και όμορφου πάρκου της πόλης. Έτσι το άπλετο πράσινο που πρωτοσυναντάς, σου φτιάχνει τη διάθεση κατευθείαν. Παρ’ ότι φροντίσαμε να φτάσουμε μία ώρα πριν την πρώτη εμφάνιση καλλιτέχνη στη σκηνή, ήδη η ουρά που είχε σχηματιστεί ήταν μεγάλη. Γρήγορα όμως βρεθήκαμε εντός του κυρίως χώρου.
Κάτι σχετικά ασυνήθιστο για τα δικά μου μάτια ήταν η πολύ έντονη (διακριτική αλλά πανταχού παρούσα, τόσο εκτός όσο και εντός του χώρου του live) παρουσία των Carabinieri, της Ιταλικής (στρατιωτικής) αστυνομίας δηλαδή. Μοιάζουμε πάρα πολύ με τους γείτονες μας ειν’ η αλήθεια, όμως αυτό είναι κάτι που δεν συνηθίζεται στην Ελλάδα, αδυνατώ μάλιστα να το φανταστώ καν να συμβαίνει…
Μπαίνοντας στον κυρίως χώρο του festival η πρώτη σκέψη που έκανα ήταν η εξής: “Μα, πως γίνεται σε ένα τόσο μικρό (σχετικά) χώρο, να εμφανίζονται τέτοιες ονοματάρες;!”. Η απάντηση θα δινόταν σύντομα, και είχε να κάνει με την άψογη οργάνωση όλων όσων λαμβάνουν χώρα σε ένα φεστιβάλ, αλλά και από το γεγονός ότι τελικά και η προσέλευση δεν απαιτούσε μεγαλύτερο χώρο (τα πράγματα στις μεγάλες πόλεις του Ιταλικού βορρά υπολειτουργούν ΟΛΟ τον Αύγουστο, ο περισσότερος κόσμος είναι στις λίμνες, τα βουνά ή στα… Ελληνικά νησιά).
Ο χώρος μπροστά στη σκηνή ήταν μεν σχετικά μικρός, με τις διάφορες παρεμβάσεις του φεστιβάλ όμως έβγαζε «ζεστασιά». Κυριαρχούσε το πράσινο με τα δεντράκια στο πλάι να αποδεικνύονται σωτήρια για τις πρώτες ώρες του προγράμματος, που ο ήλιος βαρούσε αλύπητα. Τα bar ήταν άριστα τοποθετημένα, έως και καλά κρυμμένα ώστε να μην «ενοχλούν» τον κυρίως χώρο του live. Πάντως αν ήθελες να είσαι κοντά σε bar και να βλέπεις και προς τη σκηνή, υπήρχε και αυτή η δυνατότητα, με ένα από αυτά να είναι στρατηγικά τοποθετημένο αντιδιαμετρικά της σκηνής.
Ουρές δε συναντήσαμε πουθενά αφού η εξυπηρέτηση ήταν γρήγορη και χωρίς να πρέπει να αλλάξουμε χρήματα με μάρκες (καλόοο!). Σημαντικό για τους μπυρόβιους το γεγονός ότι είχε βαρελίσια μπύρα (καλόοο2!) ενώ την μπύρα στην πρόσφεραν σε ένα ποτήρι με κόστος αγοράς 1 ευρώ. Συνοδευόταν από όμορφο κορδονάκι-πατέντα για να το κρεμάσεις στον λαιμό σου προκειμένου να το φέρεις μαζί σου και τις τρεις μέρες. Φυσικά υπήρχαν και ψύκτες νερού για να το πλύνεις (ή να πιείς). Η οικολογική συνείδηση σε φεστιβάλ, εδώ πραγματικά πήγε σε άλλο επίπεδο. Φεύγοντας κάθε βράδυ από το όμορφο παρκάκι, δεν έβλεπες μισό σκουπίδι (ποτήρι κλπ) κάτω (καλόοο3!). Τα ανωτέρω βέβαια είναι πράγματα όχι πρωτόγνωρα σε Ευρωπαϊκά φεστιβάλ, αλλά καλό είναι να τα αναφέρουμε.
Κάτι που μας έκανε επίσης εντύπωση, ήταν ότι στο τέλος κάθε live, οι καλλιτέχνες λίγο πριν γυρίσουν στα καμαρίνια τους, έδιναν στους fans τους την ευκαιρία να τους δουν από κοντά, να τους μιλήσουν, να τους υπογράψουν τα lps & cds τους. Εννοείται οι selfies έδιναν και έπαιρναν, εκεί σε ένα σημείο πίσω από τη σκηνή – όπου το υπόλοιπο κοινό δεν ενοχλείτο- και έτσι θιασώτες και stars έφευγαν όλοι πιο «γεμάτοι» και πιο χαρούμενοι από το event.
Το Line-Up (day 1)
Φλυαρήσαμε αρκετά αλλά ήρθε η ώρα και για το κυρίως θέμα μας: Τη μουσική! Η πρώτη μέρα του φεστιβάλ προδιαγραφόταν για εμάς πραγματικά μυθική, ακριβώς όπως τελικά εξελίχθηκε.
Να πούμε αρχικά εδώ πως οι καλλιτέχνες και τα συγκροτήματα που συμμετείχαν και τις τρεις ημέρες ήταν πολύ καλά μελετημένα και κατανεμημένα όσο το δυνατόν ορθότερα, ανά ημέρα. Κάλυπταν σημαντικό ηλικιακό εύρος αφού μπορούσες να δεις από τον 23 ετών Adam Naas μέχρι τους γερόλυκους Art Of Noise (την μετεξέλιξη της μπάντας έστω, τους Art of What?!).
Bob Mould
Με πολύ μικρή καθυστέρηση το πρόγραμμά της πρώτης μέρας ξεκινούσε με τον φοβερό και τρομερό Bob Mould. O πρώην ηγέτης των θρυλικών Hüsker Dü ήταν από τα highlights του φεστιβάλ για εμάς, και όσο να’ ναι, όταν ξεκινάς με έναν τόσο αγαπημένο καλλιτέχνη το διήμερο σου, ε… δύσκολο να περάσεις άσχημα.
Ο Bob ανέβηκε στη σκηνή μόνος. Για να είμαι ειλικρινής, περίμενα full band παρουσία και στην αρχή στεναχωρήθηκα λίγο, όμως η απίστευτη ενέργειά του, το πάθος αλλά και η άψογη τεχνική του στην κιθάρα μας έκαναν όλους να ξεχάσουμε ότι βρισκόταν μονάχος στη σκηνή. Ο ήλιος και η ζέστη δεν έδειξαν στιγμή να τον πτοούν, ίσως όμως διακρίνετε ένα νότισμα στα γυαλιά του στις φωτογραφίες μας, νότισμα που μετά το 4ο-5ο τραγούδι εγκαταστάθηκε μόνιμα. Η επιλογή του set ήταν ιδανική, γιατί έβλεπες όλες τις ηλικιακές ομάδες στο κοινό να χορεύουν ή να τραγουδούν στίχους. Μπορεί ο κόσμος εκείνη την ώρα να μην ήταν πολύς (ίσως 1000-1300 άτομα) αλλά όσοι πλησίασαν προς τη σκηνή και δε ξεδιψούσαν σε ένα bar, το έκαναν με την καρδιά τους. Ακούσαμε κορυφαίες στιγμές των Hüsker Dü όπως το I Apologize, το Charged Trips, το Makes No Sense At All. Μου έλειψε το ιστορικό Pink Turns Blue αλλά εντάξει ας μην έχουμε παράπονο, αφού μας χάρισε στιγμές και από την επόμενη μπάντα του (Sugar), όπως τα Hoover Dam και If I Can’t Change Your Mind, αλλά και ωραία περάσματα από την μετέπειτα solo καριέρα του όπως τα Stand Guard, See a Little Light, Sunshine Rock και Ι Fought. Σημειώνω ξανά πως θα τον προτιμούσα full band, μπορούμε όμως να μιλήσουμε για μία εξαιρετική παρουσία, μία πολύ συμπαθητική και φιλική φιγούρα που μας έδειξε πώς μπορείς να είσαι rock (ή και punk αν θέλετε), σε όλη σου τη ζωή (κοντά στα 60 του πλέον), χωρίς αυτό να δείχνει παράταιρο ή περίεργο!
Deerhunter
Γρήγορη φόρτιση με μπύρα και…σφαίρα πίσω στο μπροστινό κάγκελο για να απολαύσουμε την παρέα της περίεργης φιγούρας και πολυσχιδούς προσωπικότητας που ακούει στο όνομα Bradford Cox. Οφείλω να παραδεχτώ πως αυτό ήταν το live που (για διάφορους λόγους) μου κινούσε περισσότερο το ενδιαφέρον και την περιέργεια.
Θα μπω κατευθείαν στο ψητό: Καταιγιστικοί! Breathtaking που λένε και στο χωριό που δεν έχω. Ό,τι και να πει κανείς για τον Cox είναι λίγο, και επειδή δεν είχα καμία άλλη πρότερη εικόνα της παρουσίας του σκηνή, συγκλονίστηκα! Τόσο, που έφυγα με δύο βινύλια τους από το merch(υπογεγραμμένα παρακαλώ!). Ατμοσφαιρικοί, folk και όλα αυτά δεμένα γερά με πολύ θόρυβο, παραμόρφωση και ένταση! Από το set list τους δεν μπορούσαν φυσικά να λείπουν τα καταπληκτικά Death in Midsummer (από το φετινό Why Hasn’t Everything Already Disappeared?) και Desire Lines που πιθανότατα τα σιγοτραγουδούσαν οι πάντες. Καταπληκτική ήταν και η εκτέλεση του No One’s Sleeping, με ένα υπέροχο τζαμάρισμα να μας ταρακουνάει για κάνα 6λεπτο. Πολύ μου άρεσε και το πέρασμα από το Fading Frontier άλμπουμ τους του 2015, με το dreamy, ταξιδιάρικο Take Care. Τo αριστουργηματικό Ηalcyon Digest του 2010, δε θα μπορούσε να εκπροσωπηθεί μόνο από τa Desire Lines και Revival. Έτσι, το set τελείωσε με τα Coronado και He Would Have Laughed, κλείνοντας το live δηλαδή ακριβώς όπως κλείνει και ο συγκεκριμένος δίσκος. Φοβερή μπάντα, τρομερός frontman (Cox) και καθόλα άψογο live!
Spiritualized
Aν οι Deerhunter ήταν το live που ανέμενα με περιέργεια, οι Spiritualized ήταν ένα από τα απόλυτα συναυλιακά απωθημένα. Δεν είχα καταφέρει να τους δω ούτε στις τρεις τουλάχιστον φορές τους στην Ελλάδα, αλλά ούτε και σε κάποιο festival εκτός των συνόρων μας, οπότε η καρδιά χτύπαγε σε άλλους ρυθμούς κατά την αναμονή για την εμφάνισή τους. Θα έλεγα μάλιστα πως στο μυαλό μου το live τους αποτελούσε το απόλυτο highlight του τριημέρου. Φυσικά και δε με διέψευσαν.
Ο Jason Pierce είναι μία μεγαλοφυΐα και κανείς από το κοινό δεν περίμενε να τον δει εκεί για να το ανακαλύψει. Αλλά πραγματικά το live τους ήταν καθηλωτικό. Με τον Pierce καθισμένο καθ’όλη τη διάρκεια του live στη μία άκρη της σκηνής να παίζει κιθάρα και την μπάντα να δημιουργεί ένα ημικύκλιο που κοιτούσε προς το κοινό, πέρναγαν το μήνυμα πως δεν υπάρχει frontman, δεν υπάρχει κάτι να ξεχωρίζει παρά μόνο η μουσική τους. Παραπονεμένος στο θέμα set list θα ήμουν έτσι κι αλλιώς, αφού σε μία ώρα δε μπορείς να χωρέσεις μια καριέρα 30 χρόνων και 8 φοβερούς space rock/experimental δίσκους που αν όχι όρισαν, σίγουρα θεμελίωσαν το είδος και το έφεραν στις μέρες μας. Και όλο το Ladies and Gentlemen… (1997) ή ακόμα και όλο το φανταστικό περσινό And Nothing Hurt να έπαιζαν, εγώ πρόβλημα δε θα είχα. Πάντως πιο εκρηκτικό ξεκίνημα από το Come Together δε θα μπορούσε κανείς μας να περιμένει. Ένας χαμός!
Κατόπιν, ακούσαμε το φοβερό Shine A Light (Lazer Guided Melodies, 1992) που ήταν μάλλον έκπληξη και μας πήγε ποοοολλά χρόνια πίσω, το υπέροχο Soul On Fire (Songs in A&E, 2008) και το She Kissed Me (Amazing Grace, 2003) και η μελωδία και το space τζαμάρισμα μας παρέσυρε σε αέναο χορό. Σε όλα τα κομμάτια το μοτίβο ήταν πάνω κάτω το ίδιο: Χαλαρό, μελωδικό ξεκίνημα και ηχητικός πόλεμος / τζαμάρισμα στη συνέχεια.
Το live από τη μέση και μετά (καλώς) επικεντρώθηκε στο And Nothing Hurt, όπου και ακούσαμε τα τέσσερα καλύτερα του δίσκου (Α Perfect Miracle, I’m Your Man, Let’s Dance και On The Sunshine) σε εκπληκτικές πραγματικά εκτελέσεις. Η μπάντα και ο Pierce γνώριζαν την αποθέωση σε κάθε ευκαιρία, το κοινό ήταν θερμότατο και οι μπλούζες Spacemen3 (πρώην μπάντα του Pierce) που έβλεπες παντού, επιβεβαίωναν το ειλικρινές του πράγματος. Φοβεροί, μοναδικοί και μακάρι να τους ξαναδούμε Ελλάδα κάποια στιγμή σύντομα!
Ride
Για τους Ride ότι και να πει κανείς είναι λίγο. Καταρχάς, από συναυλιακό απωθημένο μέχρι το 2015, κατέληξα να τους έχω δει τρεις φορές σε τέσσερα χρόνια και δύο μέσα σε ένα μήνα. Η εμφάνιση τους όμως στο TOdays ήταν (κατά την άποψη μου) πολύ ανώτερη της Αθηναϊκής (Εjekt 2019). Ο λόγος δεν είχε να κάνει με την απόδοση της μπάντας ή το set, αλλά με το ότι είναι άλλο να παίζεις σαν πρώτο όνομα και άλλο, η μεγάλη μάζα κάτω από τη σκηνή να περιμένει να τελειώσεις το set σου για να δει τους Cure (έτσι αισθάνθηκα στην Αθήνα). Επίσης είναι αλλιώς να παίζεις στο καταμεσήμερο με τον ήλιο να λιώνει κοινό και μπάντα, και άλλο στις 22.00 το βράδυ. Και επί τη ευκαιρία, ίσως κάποτε θα έπρεπε να το δουν αυτό το θέμα οι διοργανωτές στην Ελλάδα. Ίσως τα μεγάλα μας φεστιβάλ θα μπορούσαν να μεταφερθούν προς το τέλος του καλοκαιριού, ή τις αρχές του φθινοπώρου, ώστε μια μπάντα που θα παίζει στις 17.40 να μπορεί να αποδώσει φυσιολογικά και κάτω από αποδεκτές θερμοκρασίες. Κλείνει εδώ η παρένθεση.
Στο θέμα του live των Ride τώρα: Oι Ride ήταν οι θεμελιωτές ενός μουσικού ρεύματος που ονομαζόταν shoegaze. Μετά την επιστροφή τους στα μουσικά πράγματα (πίσω στο 2014), έπραξαν σοφά και προχώρησαν μπροστά. Δεν ξέχασαν το παρελθόν τους, ίσα-ίσα. Όμως τόσο οι 2 νέοι δίσκοι όσο και (ειδικά) η live απόδοση των κομματιών τους (ακόμα και των παλαιότερων), δε θυμίζει shoegazing αλλά μια μπάντα που θέλει να rockάρει γερά, με κοφτερές κιθάρες, βάρος στο μπάσο και δυναμικό drumming. Όλο αυτό τους κάνει να μοιάζουν πολύ σύγχρονοι στα αυτιά μου και πραγματικά υπέροχoι. Δεν κάνουν reunion. Το έχουν πιάσει από την αρχή το πράγμα, απλώς τυχαίνει να έχουν πολύ υλικό από το παρελθόν να αποδώσουν επί σκηνής. Το κοινό από κάτω ήταν (σε Ελλάδα και κυρίως Ιταλία) η καλύτερη φωτογραφία και απόδειξη αυτού που λέω παραπάνω: Άνθρωποι από 20 έως 60 να γουστάρουν πραγματικά, τόσο τα φετινά Jump Jet και Repetition ή τα Lannoy Point, Charm Assault (2017) όσο και τα επικά Dreams Burn Down, Leave Them All Behind και Chelsea Girl του ένδοξου παρελθόντος που ακούσαμε εκστασιασμένοι στο encore. Ευχαριστούμε Ride, για μία ακόμα υπέροχη εμπειρία! Ευχαριστούμε για τις αναμνήσεις που μας ζωντανεύετε αλλά και τα καινούρια, ωραία που έρχονται!
Εδώ κάπου, εκστασιασμένοι, πήραμε το δρόμο της επιστροφής στο ξενοδοχείο φορτωμένοι εικόνες και ήχους. Έπεται και συνέχεια όμως, με τη δεύτερη μέρα, για την οποία θα διαβάσετε σύντομα.
Y.Γ.: To πρόγραμμα της ημέρας είχε και συνέχεια στον άλλο χώρο (το ex Fabbrica Incet), με Chancha Via Circuito, Dengue Dengue Dengue, Dj set από Wolf Muller και Interstellar Funk απλά δυστυχώς εμείς δεν είχαμε τη δύναμη να συνεχίσουμε.
Υ.Γ.2: Πολλές ευχαριστίες στο TOdays festival και ειδικότερα στον Gianluca Gozzi για τη φιλοξενία.
https://www.slidingbackwards.com/synayliakes-istories/item/635-ride-spiritualized-deerhunter-bob-mould-live-todays-festival-torino-23-08-2019-english-version-too#sigProId642b73f07a
...AND FOR OUR ENGLISH SPEAKING READERS...
One more journey for us, with music as our compass this August, in Italy and the Turin Festival, TOdays. The truth is that the neighboring -to Greece- country wasn’t one of our (abroad) concert selections for the last 12 years, but the appearance of the terrific Italian band Zu in Athens (Temple) the previous winter gave us the original idea. The final decision was taken after TOdays amazing line-up came to our notice and left no room for further thought: Spiritualized, Ride, Cinematic Orchestra, Low, Jarvis, Deerhunter basically, along with many other names (some of which we didn't even know) created a fabulous festival scenario! We may not have finally seen everything we wanted, with our exhaustion from the whole trip thing being the main reason, but we had a great time and below we will not miss the opportunity to delve further into it, probably blabbering just a bit…
The trip and our arrival at the festival
Our arrival in Turin was by train from Milan, which was also the first stop of the trip (we will also have a relevant Sliding Travelers article for the city). So, we took a quick glimpse from the largest city of northern Italy and at the same time filled our minds with lots of pictures of the provincial area connecting the two (quite different) cities.
The transition (and above all, the departure) from TOdays event was a bit adventurous. Not something spooky, as fortunately we are talking about a place well within the city limits, just the lack of a fixed track transportation leading you there, created some problems. Search for the nearby metro stop, find out which bus to take, stops, hours, tickets and so on. The festival web site was adequately informative, and at both central subway stations there were flags near the stops where the buses would take us to the festival. In general, TOdays is one of the city’s events that leave their mark on it. In many places (stands, shops, bars etc) you could see posters and get in the mood straight away. We had seen this both at the Sziget of Budapest and at Katowice's Off, unlike Rock en Seine which is a huge event, but it is also taking place in a huge city, so it gets rather unnoticed.
On the first day, however, on our return to the hotel, in the absence of a bus, we got a bit worried. Walking into ... nowhere (for someone out of town that is), with 9.5 / 10 Turin’s taxi drivers not stopping on a nod (we improved this statistics though because only six passed us by but the seventh probably saw the despair in our eyes and stopped), but we managed it ...!
The festival
Location
To begin with, TOdays Festival is spread throughout the city. Speeches, events and other great things happening for three days (we attended just two of them), but you have to know the places and maybe you need to have your own means to manage to see everything. The basic concerts were held in two places. One openair (sPAZIO211) where we attended, and one at an indoors venue (ex Fabbrica Incet), at a relatively close distance, which we did not manage to see or attend a gig. As I already mentioned before, if you don't have the means, it's not easy to do everything you want, but also the time of appearance (eg. Cinematic Orchestra's) was rather late for tired tourists, as we were.
We focused on what happened at sPAZIO211. After all, most of the artists we were interested in, appeared on both days at sPAZIO211. Also, it is a fact that during summer the openair events are quite more desirable.
The place - Amenities
The bus gets you off at a stop very close to the main entrance of the festival. The first view you get is very beautiful as the sPAZIO211 is a place near Parco Sempione, a very large and beautiful city park. So, the grass and trees you first get a glimpse at, get you on a good mood automatically. Although we managed to arrive an hour before the first appearance of an artist on stage, the queue already formed was quite long. However, we quickly found ourselves in the main area.
Something unusual for a greek relevent festival was the intense (discreet but omnipresent, both outside and inside the festival area) presence of Carabinieri, which is the Italian (military) police. We have many things in common with our Italian neighbors, this is true, but this is something that is not common in Greece, I can't even imagine it happening...
Entering the main venue of the festival my first thought was: "But how can such great names appear in such a small (relatively) space ?!" The answer would be given soon enough, and it had to do with the flawless organization of everything that need to be taken care of at a festival, but also with the fact that the turnout didn't require much space (things in the big cities of northern Italy are on MODE OFF during August, most people are in lakes, mountains or… at the Greek islands).
The area in front of the stage was relatively small, but with the various interventions of the festival organizers, it did produce "warmth" and coziness. The green was dominant and the trees on the side proved to be salvageable during the early hours of the program, while the sun was showing no mercy to us. The bars were perfectly positioned, even well-hidden so as not to disturb the main festival area. However, if you wanted to be close to the bar and also check what was happening on the stage, there was that possibility too, with one of them being strategically positioned counter-diametrically to the stage.
We didn't find any queues anywhere as the service was fast and without having to change chips (goooood!). Important for the beer lovers was the fact that there was draft beer available (goooood 2!) While the beer was offered in a glass at an extra cost of 1 euro. The glass was accompanied by a string to hang on your neck to carry with you for three days. Of course, there were also water coolers to wash (or drink). The ecological consciousness at festivals, here really went to another level. Leaving the beautiful park every night, you coudn’t see any trash (glass etc) on the ground (goooood3)! The above are certainly things common at European festivals, but it is important to mention and praise them.
Another thing that impressed us was that at the end of each live, the artists, just before returning to their dressing rooms, gave their fans the chance to see them, talk to them, sign their lps & cds. It goes without saying that the selfies were a “must”, there at one point behind the stage - where the rest of the audience was not disturbed - and so the fans and stars were all happy and had a great memory after leaving the festival.
The Line-Up (day 1)
We probably already said more than a lot, but it was time for our main theme: Music! The first day of the festival was something we looked forward like something really mythical, just as it finally turned out to be.
First of all, we should mention that the artists and bands that participated in all three days were very well thought out and distributed very suitably, per day. The festival covered a significant age range as you could see from 23-year-old Adam Naas to the adept Art Of Noise (actually, the evolution of the band, named “The Art of What ?!”).
Bob Mould
With a very small delay the first day's program started with the awesomeness of Bob Mould. The former leader of the legendary Hüsker Dü was one of the highlights of the festival for us, and as long as you are starting your day with such a beloved artist, it is ... rather unlikely not to have a good time.
Bob appeared on stage alone. To be honest, I was expecting a full band on stage and at first I was a little disappointed, but his incredible energy, passion and excellent guitar technique made us all forget that he was alone, him and his guitar. The sun and the heat didn't seem able to tire him out for a bit, but you might notice a blur in his glasses on our photos, a blur that was permanently installed there after the 4th-5th song. The set was perfect because you could observe that all the group ages in the audience were dancing or singing lyrics. The crowd was not that big at the time (maybe 1000-1300 people) but those who came close to the stage and didn't go to a nearby bar, did so with all their heart and full of passion. We listened to some Hüsker Dü highlights like I Apologize, Charged Trips, Makes No Sense at All. I missed the historic Pink Turns Blue but okay let's not complain since he also gave us moments from his next band (Sugar), such as Hoover Dam and If I Can't Change Your Mind, as well as nice tunes from his solo career such as Stand Guard, See a Little Light, Sunshine Rock and I Fought. I note again that I would prefer a full band, but we can certainly talk about a great presence, a very nice and friendly figure who showed us how you can be “rock” (or “punk” if you like), during the whole of your life (he is now close to being 60 years old I think), without making it seem weird!
Deerhunter
A quick “load up” with beer and… speed back at the first row in front of the stage, to enjoy the odd figure and multi-faceted personality of Bradford Cox and his great band. I have to admit that this was the gig that (for various reasons) gained my interest and curiosity, even before arriving at the festival.
I'll go straight to the point: Shocking! Totally Breathtaking! What can you say about Mr. Cox? It was the first time we saw him and because I had no other prior image of his (and the bands) stage presence, I was overwhelmed! So, I couldn’t do anything less than to leave the place with two of their LPs from the merch (signed, of course!). Atmospheric, folky and tightly knit with a lot of noise, distortion and tension! Their set list certainly included the amazing Death in Midsummer (from this year's Why Has Something Already Disappeared?) and Desire Lines, both of them being sung by everyone. The performance of No One's Sleeping was also amazing, with a wonderful jamming shaking us for about 6 minutes. I also loved the taste we got from their 2015 album, Fading Frontier album, with the dreamy Travel Take. The masterpiece Halcyon Digest 2010 could not be represented only by Desire Lines. So, the set came to an end with Coronado and He Would Have Laughed, ending the live show, just as the record closes. Awesome band, awesome frontman (Cox) and absolutely great live performance!
Spiritualized
If Deerhunter’s appearance was the one I was expecting with curiosity, watching Spiritualized was one of the ultimate gigs ever to be anticipated. I had not been able to see them at the, at least, three times of their presence in Greece, or at any festival abroad, so my heart was beating really fast waiting for their appearance. I would even say that in my mind their live was the absolute highlight of all three days of TOdays. Of course, they proved me right.
Jason Pierce is a genius and everybody in the audience already knew that. But really, their live performance was immersive. With Pierce sitting at one corner of the stage throughout the live, playing guitar and singing, and the band creating a semicircle facing the audience, they conveyed the message that there is no frontman, there is nothing but their music. Complaining about the set list I would be no matter what they chose to play, since in one hour you can't fit a career of 30 years and 8 awesome space rock/experimental records that if not defined, certainly they established the genre and brought it to our days. So even if they played the whole of the Ladies and Gentlemen… (1997) album or even last year's And Nothing Hurt, I would have absolutely no problem. Anyhow, starting with Come Together couldn't be more appropriate. Totally blew our minds!
We then listened to the awesome Shine A Light (Lazer Guided Melodies, 1992) which was rather surprising and took us back many-many years, the wonderful Soul On Fire (Songs in A&E, 2008) and She Kissed Me (Amazing Grace, 2003) with the melody and the spacy sounds drifting us to a perpetual dance. In all the tracks the pattern was pretty much the same: Loose, melodic starting and a war of sounds hitting us afterwards.
Midway, they well focused on And Nothing Hurt, and we listened to the best four songs of the album (A Perfect Miracle, Your Man, Let's Dance and On The Sunshine) in amazing live performances. The band and Pierce were applauded at every opportunity, the audience was very warm in every song, and the Spacemen3 (former Pierce’s band) T-shirts you could see everywhere confirmed the sincerity of the crowd’s reactions. Awesome, unique and we wish to see them in Greece again sometime soon!
Ride
Whatever one can say about Ride is not enough. First of all, I started believing that I would never see them live, due to their break-up. But from their come-back in 2014 I have managed to catch them live three times, from their 2015 reunion gigs until the two consecutive times in 2019. (Athens in July, Tonino in August). However, their appearance at TOdays was (in my opinion) far superior to the Athenian one (Εjekt 2019). The reason didn’t involve the band's performance or the set, but the fact that it's another thing to play as a first name and its quite different to havie a big crowd in front of you but with most of the fans waiting for you to end your set to see The Cure scheduled afterwards (this is what I felt in Athens). It is also different to play at midday with the sun melting both the audience and the band, and another thing to perform at 10pm. And, by the way, probably the organizers in Greece should have to look upon that issue sometime. Perhaps our big festivals could be moved a bit in late summer, or early autumn, so that a band playing at 17.40 can perform normally and under acceptable temperatures.
Back on the subject of Ride’s performance now: Ride were one of the founders of a music genre called shoegaze. After returning to music business (back in 2014), they did so, by wisely moving on. They have not forgotten their past, not in any case. But both their two new recordings, and (especially) the live performance of their tracks (even the older ones), are not reminiscent of shoegazing but of a band that wants to rock solidly, with sharper guitars, heavy bass and great drumming potential. All this makes them look very modern to my ears, this is a band happening today, in the present, a really great band. They are not doing a reunion. They have taken it right from the start, a brand, bright new beginning, they just happen to have a lot of material from the past to perform on stage. Their audience was (in Greece and mainly in Italy) the best “picture” and proof of what I mentioned: People from 20 to 60 years old, really enjoying with both this year's Jump Jet and Repetition or Lannoy Point, Charm Assault (2017) as well as with the epic Dreams Burn Down, Leave Them All Behind and Chelsea Girl from the glorious past, songs we heard on the encore.
Thank You Ride, for one more great gig! Thanks for the memories and for the thing to come!
Ecstatic as we were, we made our way back to the hotel, full of pictures and sounds. But still, there are things to come on the second day of this great festival, which you will read about soon.
P.S. TOdays programm of Day 1 had more to give. At the ex Fabrica Incet stage the artists playing were: Chancha Via Circuito, Dengue Dengue Dengue, Dj set by Wolf Muller και Interstellar Funk. Unfortunatly we were too tired to go on!
P.S2: Many thanks to TOdays festival and espesially to Gianluca Gozzi for their hospitality.
Photos / Videos: v_era